Erkek Çocuklarında Tedavi Edilmesi Gereken Önemli Bir Sorun “İnmemiş Testis”
Testisler (halk arasındaki ismiyle yumurtalıklar) hem erkek olarak gelişmeyi sağlayan hormonları salgılarlar hem de çocuk sahibi olmayı sağlarlar.
Normalde iki adet olan testislerin yeterli fonksiyon görebilmesi için vücut dışında (daha düşük ısılı bir ortamda) bulunmaları gerekmektedir. Bu nedenle oluşum aşamasında bebeğin karnında bulunan testisler çeşitli hormonların ve mekanik faktörlerin etkisiyle kasık kanalı yoluyla genital bölgedeki skrotum (halk arasında torba) adı verilen yuvalarına inerler. Testislerin karın içinden skrotuma yerleşmeye kadar süren yolculuğu tamamlayamayarak, skrotum dışında bir yere yerleşmelerine inmemiş testis adı verilmektedir.
İnmemiş testis hangi sıklıkla görülür?
Testisler gebeliğin ilk iki ayı içinde gelişmesini tamamlarlar ve bebeğin karnı içinde yerleşerek cinsel farklılaşmayı sağlayan hormonları salgılarlar. Gebeliğin 28. haftasından (7. ay) sonra testisler hızla aşağıya doğru ilerlemektedir.
Zamanında doğan bebeklerin %2.7-5,9'unda inmemiş testis saptanmaktadır. Bebekler 1 yaşına geldiğinde bu oranlar %1.2-1.8'e düşmektedir. Zamanından önce (prematüre) doğan bebeklerde inmemiş testis sıklığı 10 kat fazladır. Ülkemizde 0-16 yaş gurubunda yapılan bir araştırmada inmemiş testis sıklığı %2.5 bulunmuştur.
Geriye kaçan (retraktil) testis ne demektir?
Bazı anneler çocuklarının testislerinin zaman zaman kasık kanalına doğru kaçtığını ama yukarıdan aşağıya doğru nazik bir şekilde itildiğinde skrotum içine yerleştiğini gözlemlediklerinin ifade ederler. Annelerin bu gözlemleri gerçektir ve bu durum retraktil testis olarak isimlendirilir. Retraktil testisler 5-6 yaş arasındaki çocuklarda sıktır. Bu vakalar çoğu zaman (ve yeterli dikkat gösterilmediğinde) gerçek inmemiş testis ile karışabilir. Genellikle çift taraflı olan retraktil testisler tedaviye ihtiyaç göstermeden ergenliğin erken döneminde tam olarak skrotuma yerleşirler. Retraktil testisler çoğu zaman skrotum içinde olduklarından sperm üretimlerini normal olarak sürdürürler.
İnmemiş testisin yol açtığı riskler nelerdir?
İnmemiş testis, ileride kısırlık ve kanser gelişimine zemin hazırlayabilir. Bazen kasık fıtığıyla da birlikte olabilir.
Tanı konulduktan sonra ne yapılmalıdır?
İnmemiş testis cerrahi yolla skrotum içerisine indirilmelidir, inmemiş testisi olan bir çocuğun ve ebeveynlerin en çok üzerinde durdukları konu, çocuğun ileride çocuk sahibi olup olamayacağıdır. Skrotumda bulunan testisin sıcaklığı normal vücut sıcaklığından daha düşüktür. Bu durumda skrotumda yer almayan bir testis daha yüksek ısılara maruz kalacak ve bu da sperm üretme kapasitesini bozacaktır. Geri dönüşümü olmayan bir bozulma olmadan önce, yani bir yaşında cerrahi indirme işleminin yapılması gerekmektedir. Bir diğer önemli ameliyat sebebi ise inmemiş testislerdeki kanser görünme oranının normallere oranla daha fazla olmasıdır. Diğer taraftaki normal testisteki kanser oranı da fazladır. Ameliyat kanser riskini azaltmaz, fakat testisi daha kolay muayene edilebileceği bir pozisyona getirip, erken tanı şansını artırır. İnmemiş testisin kasıkta daha fazla travmaya maruz kalabilmesi ve çocukta içerisi boş bir skrotumun oluşturabileceği psikolojik durumsa diğer ameliyat nedenleridir.
Ne zaman tedavi edilir?
İnmemiş testislerin çoğu ilk 3 ayda, bir bölümü de 3-6 ay arasında normal yerine iner. 8. ayda inmeyen testisin tedavi edilmesi gereklidir. Bazen hormon tedavisi denenir, ancak kesin tedavi ameliyattır. Operasyon ile testis normal yerine getirilir. Ameliyatın mümkün olan en kısa zamanda, tercihen 1 yaşında yapılması uygun olur.
Ameliyat öncesi hazırlık
Operasyondan 1 gün önce banyo yaptırınız
Operasyon saatinden önce en az 6 saat su dahil hiçbir yiyecek ve içecek vermeyiniz.